Nome/Adxectivo
Podemos defini-lo adxectivo como a clase de palabras que expresa calidades atribuídas a obxectos denotados polos substantivos. Formalmente non se distinguen destes e coma eles admiten morfemas de Xº e de Nº, pero coa diferencia de que están condicionados gramaticalmente. A súa función é secundaria, xa que, salvo casos de substantivación, unicamente poden ser adxacentes (MODIFICADORES) dun núcleo nunha frase nominal, ou núcleo no predicado nominal (frase adxectiva).
Nesta definición aparecen tres puntos de vista diferentes: semántico, formal e funcional.
Desde o punto de vista formal, o adxectivo garda notables coincidencias co substantivo. Son susceptibles da mesma estructura morfolóxica: prefixo (s) + lexema + sufixo (s) + morfemas flexivos de xº e nº. Pero tamén presentan diferencias:
- No substantivo os morfemas de xº e nº son inherentes, no adxectivo son morfemas de concordancia.
- Os morfemas sufixais permiten diferenciar ambas as clases, pois se ben hai algúns comúns (diminutivos), hai outros que son privativos de cada clase (Cfr: branc-ura, leal-dade,// rigor-oso, ama-ble).
Dende o punto de vista semántico, a gramática tradicional estudiaba conxuntamente, baixo a categoría de adxectivo, os chamados adxectivos "determinativos" e os "cualificativos". Dentro dos determinativos estaban: posesivos, demostrativos, indefinidos, interrogativos, exclamativos e numerais.
O tratar de defini-los adxectivos determinativos falábase de pronomes-adxectivos, debido a que unicamente situaban o substantivo en relación coa persoa, espacio ou tempo (posesivos e demostrativos). Son ademais non descriptivos das características do substantivo e teñen significación ocasional, é dicir, a súa sustancia semántica está ligada a un referente do que dependen. Así mesmo, cando posesivos, demostrativos e indefinidos funcionaban como modificadores do substantivo, eran pronomes adxectivos e que era preferible esta denominación á de adxectivos determinativos.
Por outra banda, mentres resulta doado defini-los adxectivos cualificativos polo seu contido semántico que se relaciona coa calidade (como máis adiante veremos)non é tan doado definir ou establecer en que consiste o carácter de determinativo.
Os numerais é evidente que están claramente diferenciados dos cualificativos, pero ¿son adxectivos ou pronomes?:
Se consideramos os pronomes como unha clase semántica que consiste nunha significación ocasional, vemos que os numerais non teñen ningún tipo de significación ocasional senón que son simplemente unha determinación cuantitativa numérica e están necesariamente vinculados ó substantivo do que indican esta determinación, teñen polo tanto o trazo que define o adxectivo, esencialmente o seu carácter de adxunto, de termo secundario.
De tódolos xeitos, unicamente incluiremos dentro do adxectivo os propiamente CUALIFICATIVOS, deixando para o pronome , os chamados PRONOMES-ADXECTIVOS.
En resumo, podemos dicir que hoxe están fóra da categoría adxectivo, os chamados "determinativos", pois trátase en realidade de pronomes con función de adxectivo, ou mellor dito, con función de determinantes dentro da frase nominal. A distinción da gramática tradicional entre pronomes e adxectivos determinativos, segundo aparezan sós ou acompañando a un substantivo, estaba baseada na concepción de pronome como substituto. Hoxe esta consideración é rexeitada case por unanimidade e concíbese o pronome non como categoría morfosintáctica, senón como unha categoría semántica que funcionalmente pode funcionar como un substantivo , un adxectivo ou un adverbio.