Lectoescritura/A lectura
A lectura é o proceso que permite que, tras visualizar detidamente un texto, poidamos entender, interpretar ou maxinar o seu contido. A lectura é un acto comunicativo que precisa dun emisor, dunha mensaxe, dun código e dun receptor que o dea interpretado. O que le, o que desenvolve a lectura, é o receptor.
Semella a lectura un proceso pasivo, pero non é tal. Non o é porque a lectura é un fenómeno tan complexo como a mente humana e posúe múltiplas dimensións: o lector pode mesmo chegar a considerar no acto de ler máis do que pretende transmitir o emisor.
Para un lector común, a lectura non é un proceso en que interveñan estratexias, operacións, capacidades. Para un lector común, a lectura é un acto automático que non é digno de consideración pois a finalidade é o texto, simplemente o texto. Pero é preciso, para comprendermos ben o que é a lectura, decatármonos de que desenvolvemos á hora de ler dúas operacións diferentes:
- Ó ler accedemos ó son das palabras.
- Decatámonos de que os sons remiten a un contido.
Fowler D. Brooks considera seis pasos:
- A retina recibe estímulos visuais que se transforman en impulsos nerviosos.
- Os impulsos nerviosos da retina acceden ó centro de visión.
- Desenvólvense asociacións que permiten acadar o significado da impresión visual recibida.
- O resultado dos impulsos e asociacións acceden ó centro motor da linguaxe.
- O impulso pasa do centro motor das palabras ós músculos da fonación.
- Os órganos vocais móvense e reproducen o texto.
Agora ben, ¿hai só un xeito, unha alternativa para desenvover esas operacións, ou resultará que un lector avezado terá un proceder diferente a aquel que se está a iniciar?
Evidentemente, un lector avezado terá un proceder diferente. Un lector avezado desenvolverá o procedemento léxico de lectura mentres que o lector que se inicia nese quefacer unicamente será quen de atender procedementos fonolóxicos.
Son dous camiños -o que emprega os procedementos fonolóxicos e o que emprega os procedementos léxicos- complementarios, que non excluíntes, para realizarmos unha lectura, pois por moita experiencia que teñamos, sempre podemos ter que recorrer a proceder fonoloxicamente.